Ortaokul Dönemindeki Çocukların Günümüzde Yaşadığı Sorunlar Nelerdir?
Ortaokul Dönemindeki Çocukların Günümüzde Yaşadığı Sorunlar
Kısa RehberHızlı Bakış
Ortaokul; hızlı fiziksel/de duygusal değişim, sosyal çevre baskısı ve teknolojiyle temasın arttığı bir dönem. Aşağıda en yaygın 6 sorunu ve pratik çözümleri bulacaksın.
İçerik Haritası
Başlıca Sorunlar
Her başlığı kısaca açtık; detay yerine uygulanabilir ipuçları vurgulandı.
1) Akademik Baskı
Sınav/ödev yükü kaygıyı artırır; erteleme ve motivasyon düşüşü görülebilir.
Haftalık mini plan (maks. 3 öncelik) oluştur.
“Tam puan” yerine “ilerleme”yi öv.
2) Akran İlişkileri & Zorbalık
Grup dinamikleri ve dışlanma, özgüveni zedeleyebilir; siber zorbalık riski artar.
Günlük 1 “iyi giden şey” paylaşımı başlat.
Zorbalık kanıtlarını (ekran görüntüsü) sakla, okul rehberliğine ilet.
3) Teknoloji & Sosyal Medya
Aşırı ekran süresi, kıyaslama ve dikkat bölünmesi yaratır.
Yatak odasında cihaz yok kuralı.
Günlük “ekran sonrası dengeleme” (10 dk yürüyüş/kitap).
4) Özgüven & Kimlik
Hızlı fiziksel değişim ve toplumsal kıyaslamalar, benlik algısını zorlayabilir.
Performans dışı övgü: çaba, nezaket, sebat.
Hobi/sanat/spor gibi “kimlik alanı” oluştur.
5) Aile İletişimi
“Anlaşılmıyorum” hissi çatışmayı besler.
Günde 10 dk kesintisiz sohbet (yargısız dinleme).
Kuralları birlikte yazın; 3 maddeyi görünür asın.
6) Uyku & Rutin
Düzensiz uyku dikkat ve duygudurum istikrarını bozar.
Hafta içi/sonu farkı ≤ 1 saat.
Yatmadan 60 dk önce ekran kapalı.
Kısa Çözüm Önerileri
Özet: Küçük ama sürekli adımlar, kuralları birlikte belirleme ve “ilerleme”yi ödüllendirme üçlüsü, bu dönemi daha yönetilebilir kılar.
- Haftalık 20–20–20 kuralı: 20 dk plan, 20 dk hareket, 20 dk ekran dışı.
- “Birlikte yazdık—birlikte uyuyoruz” aile sözleşmesi (3 madde).
- Ayda 1 mini değerlendirme: ne işe yaradı/ne zorladı?
Ebeveynler İçin Mini Kontrol Listesi
Günlük
- 10 dk yargısız dinleme.
- Uyku/ekran sınırlarına birlikte uyma.
Haftalık
- 3 öncelikli okul planı.
- 1 sosyal etkinlik (spor, kulüp, hobi).
Öğretmenler İçin Kısa İpuçları
- Rubrikte “çaba/ilerleme” kriteri ekle.
- Zorbalık bildirim hattı: görünür ve güvenli.
- Ders başında 2 dk nefes/odak rutini.
Kaynak Notu
Bu rehber kısa ve uygulanabilir bir özet sunar; klinik tanı yerine geçmez. Detaylı rehber için MEB Rehberlik Hizmetleri, UNICEF’in ergenlik dönemi materyalleri ve okul psikolojik danışmanlığı kaynakları takip edilebilir.
